Arxeoloqlar dənizin dibində dəlillər tapdılar.
Müasir insanlar dünyaya yayılmazdan çox əvvəl, bizim Homo erectus əcdadlarımız indi Cənub-Şərqi Asiyanın adaları olan ərazilərə çətin səyahətlər edirdilər. Sübutlar bölgəyə səpələnmiş sümük qalıqlarından gəlir.
İndi bu növə aid iki yeni kəllə parçası tapılıb və onun tarixinə yeni detallar əlavə edilib.
Ucnoqta.az xəbər verir ki, tapıntılar öyrənilmiş və Quaternary Environments and Humans jurnalında təsvir edilmişdir.
İndoneziyanın Yava və Madura adaları arasında yerləşən Madura boğazında dəniz qumu qazıldıqdan sonra kəllə 36 digər onurğalı növünün sümükləri arasında tapılıb.
Tapıntıları tədqiq etməklə, arxeoloqlar 140.000 il əvvəl dəniz səviyyəsinin aşağı olmasından istifadə edərək, hazırda su basmış quru kütləsinə yayılan H. erectusun həyatı haqqında məlumat əldə etdilər.
Afrikadan gələn yadplanetli
Təxminən 2 milyon il əvvəl Afrikanı tərk etdikdən sonra H. erectus Asiya boyunca hərəkət edib və təxminən 1,5 milyon il əvvəl Cənub-Şərqi Asiya adalarına çatıb. 19-cu əsrin sonlarında holland alimi Eugene Dubois tərəfindən Yavada tapılan H. erectusun ilk fosilləri dərsliklərə “Yava Adamı” adı ilə daxil olmuşdur. Bu gün Yava su ilə əhatə olunub və bu, açıq sual doğurur: H. erectus oraya ilk növbədə necə gəlib?
Qədim dövrlərdə bu bölgə tamamilə fərqli görünürdü. Milyonlarla il əvvəl Bali, Borneo, Yava və Sumatra adalarını birləşdirən Sundaland adlı bir quru kütləsi var idi. Sundaland, dəniz səviyyəsinin aşağı olduğu buz dövrlərində məruz qaldı və tarixin müxtəlif dövrlərində insan miqrasiyası üçün bir yol kimi xidmət edən bir quru körpüsü meydana gətirdi. H. erectus və digər növlər Yavaya beləcə çata bildilər.
Nadir onurğalı fosilləri
Yeni tapıntılar təxminən 140.000 il əvvəl cavan H. erectusun həyatının sonrakı dövrünün təfərrüatlarını ortaya qoyur. Tədqiqat vurğulayır ki, indi su altında olan keçmiş Sundaland bölgəsində onurğalıların qalıqlarına əvvəllər heç vaxt rast gəlinməyib.
"Bu, bizim kəşflərimizi həqiqətən unikal edir. Fosillər nəhayət çay qumu ilə dolu olan su basmış çay vadisindən gəlir. Biz materialı təxminən eramızdan əvvəl 140.000-ci ilə aid edə bildik. Bu, sondan əvvəlki buz dövrü idi. Şimal yarımkürəsinin çox hissəsi buzlaqlarla örtülmüşdü və o qədər çox su buzlaqlarla örtülmüşdü ki, dünyanın ən aşağı hissəsi buzlaqlarla örtülmüşdü10" İndikindən daha çox” deyə Leiden Universitetinin arxeoloqu Harold Berqhaus izah edir.
Yavalı H. erectus dəniz səviyyəsinin kifayət qədər aşağı düşdüyü zaman Sundaland ovalıqlarına yayıldı. Onlar yəqin ki, Brantas və Solo çayları boyunca hərəkət edərək yeməli bitkilər və qabıqlı balıqlar tapdılar.
"Burada bütün il boyu su, qabıqlı balıqlar, balıqlar, yeməli bitkilər, toxumlar və meyvələr var idi" deyir alim. "Biz artıq bilirdik ki, Homo erectus çay qabıqlarını toplayır. Yeni tapıntılarımız arasında su tısbağalarının sümüklərində kəsilmiş izlər və sümük iliyinin ovlandığını və yeyilməsini göstərən çoxlu sayda öküz sınıq sümükləri var."
Yox olma
Tədqiqatçılar yavalı H. erectusun bovid ailəsinin üzvlərini (bura camış və mal-qara daxildir) ovladığını və Asiya materikində yaşayan daha müasir insan növlərindən ov texnikasını mənimsəmiş ola biləcəyini irəli sürürlər.
Növün sağ qalan sonuncu nümayəndələri Yavada yaşayırdılar. Homo erectus soloensis (və ya "Solo çay adamı") alt növünün təxminən 117.000-108.000 il əvvəl Solo çayı boyunca yaşadığı güman edilir ki, bu da H. erectusun məlum sübutunu təmin edir. Növün nəsli kəsilməsinə Javanı açıq meşəlikdən tropik meşəyə çevirən iqlim dəyişikliyi səbəb ola bilər.
